İSKİ Genel Müdürü Şafak Başa’nın yaklaşık yedi aydır süren “konutu terk etmeme” tedbiri kaldırıldı. Mahkeme, Başa için haftada iki gün karakola imza ve yurt dışına çıkış yasağı uygulanmasına karar verdi. Gözler şimdi soruşturmanın davaya dönüştüğü dosyada ilk duruşma takvimine çevrildi.

Kararın anlamı nedir?

Hakimlik, ev hapsini kaldırırken daha hafif iki önlem getirdi: pazartesi ve çarşamba günleri imza yükümlülüğü ile yurt dışı çıkış yasağı. Bu, “kaçma ve delil karartma riski”nin daha düşük görüldüğüne işaret eden, soruşturma evresinde zaman zaman başvurulan bir formül. Dosyada delillerin önemli ölçüde toplanmış olması, yargının ölçülülük ilkesine dayanarak tedbiri yumuşatmasını kolaylaştırdı.

Zaman çizgisi: Operasyon, tedbir, değişim

Nisan sonunda İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne dönük ikinci dalga operasyonlarında gözaltına alınan Başa hakkında, nisan sonundan itibaren “konutu terk etmeme” kararı uygulanıyordu. Yaklaşık 210 gün süren ev hapsi, kasımın son haftasında yerini imza ve yurt dışı yasağına bıraktı.

AYM başvurusu ayrı kulvarda ilerliyor

Başa cephesi, ev hapsi nedeniyle anayasal hakların ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu. Ev hapsinin kalkması, AYM sürecini otomatik olarak düşürmüyor. Yüksek Mahkeme, “geçmişe dönük hak ihlali” iddiasını ayrıca ele alabilir. Bu başvurunun sonucu, ceza dosyasının esasına değil; kişi hürriyeti, adil yargılanma ve ölçülülük ilkeleri bakımından ayrı bir değerlendirmeye dayanacak.

Dosyanın büyük resmi: İddianame kabul edildi

Ev hapsinin kalktığı gün, İBB’ye ilişkin kapsamlı soruşturma dosyasında iddianame de mahkemece kabul edildi. Böylece süreç savcılık soruşturmasından yargılama safhasına geçti. Dava artık ağır cezada görülecek; tensip zaptı ve duruşma günü açıklandıkça tarafların savunmaları ile tanık/rapor akışı netleşecek.

“Neden şimdi?” sorusunun üç yanıtı

Hukukçular, benzer dosyalarda tedbirlerin yumuşamasını genellikle üç başlıkla açıklıyor: delil durumunun olgunlaşması, sağlık koşulları ve üst yargı/AYM başvurularının oluşturduğu ölçülülük baskısı. Başa dosyasında bu üç faktörün bir arada etkili olduğu yorumları öne çıkıyor.

Şafak Başa kim?

Kamuoyunda mülkiye başmüfettişliği geçmişiyle tanınan Şafak Başa, İSKİ Genel Müdürlüğü görevini yürütürken soruşturmanın şüphelileri arasına girdi. Dosyada yer alan iddiaları reddeden Başa, süreç boyunca savunmasını “usul ve mevzuat” vurgusuyla şekillendirdi. Ev hapsi döneminde sağlık sorunları da gündeme gelmiş, bu durum başvuruların gerekçelerinde yer almıştı.

Siyaset cephesinde okuma

Karar, yerel yönetim çevrelerinde “normalleşme” olarak yorumlanırken; muhalefet, uzun süren ev hapsinin ölçülülük ilkesine aykırı olduğunu savunuyordu. İktidar kanadında ise “yargı kendi takviminde ilerliyor, iddianamenin kabulüyle gerçekler mahkemede ortaya çıkacak” yaklaşımı öne çıkıyor. Her iki yorum da artık topun mahkeme sahasında olduğunda birleşiyor.

Bundan sonra ne olacak?

Şafak Başa, haftada iki gün imza yükümlülüğüne uyacak ve yurt dışına çıkamayacak. Bu tedbirlere aykırılık halinde daha sert önlemler yeniden gündeme gelebilir. Esas dosyada ise ilk duruşmanın seyri kritik: Mahkeme, delil klasörlerindeki teknik raporlar, yazışmalar ve tanık anlatıları üzerinden dosyanın iskeletini kamuoyu önünde tartıştıracak. Savunmalar ve çapraz sorgular, soruşturma evresinde tartışılan başlıkların hangilerinin yargılama süzgecinden geçeceğini belirleyecek.

Neden haber değeri yüksek?

Birincisi, Türkiye’de uzun süreli ev hapsi uygulamalarının “ölçülülük–etkin soruşturma” tartışması bu kararla yeniden alevlendi. İkincisi, kamu hizmeti yürüten bir üst düzey bürokratın yargılandığı bir dosyada soruşturma perdesi kapanıp dava perdesi açıldı; yani iddialar artık mahkeme salonunda sınanacak. Üçüncüsü, aynı gün gelen iki gelişme (ev hapsinin kalkması ve iddianamenin kabulü) dosyanın temposunu yukarı taşıdı.

Kritik eşikler

Önümüzdeki günlerde şu başlıklar belirleyici olacak:

• Tensip zaptı ve ilk duruşma tarihi,
• Tedbirlerin sürdürülmesine ilişkin ara değerlendirmeler,
• AYM’de hak ihlali iddiası yönünden verilecek olası karar.

Trakya Politik’in tahlili nedir?

Şafak Başa için ev hapsinin kalkması, kişisel özgürlükler açısından bir rahatlama olsa da hukuki tabloda yeni ve daha görünür bir evre başlıyor. Dosya artık savcılık-emniyet koridorlarından çıkarak kamuya açık mahkeme salonuna taşındı. Yargılama takvimi işlemeye başladığında, iddialar ile savunmaların ağırlığı kamuoyu önünde tartılacak.

Bütün bunların haricinde Başa’nın ev hapsi esnasında çok değerli isimlerin kendisini ziyaret etmesi ve sosyal medyada fotoğraf paylaşması, destek açıklaması yapması İBB operasyonunu yürüten çevreleri rahatsız etmiş olabilir. Çünkü operasyonlar kapsamında yapılan her baskı ve hak ihlali iktidar partisi ve küçük ortağı tarafından oy kaybı olarak kendi hanelerine yazılıyor. Son anketlerde AKP’nin yüzde 30’un üstüne çıkamaması ve MHP’nin her ankette baraj altında görünmesinin nedeninin İBB ile ilgili operasyonlar ve CHP üstündeki baskılar olarak nitelendiriliyor.

Şafak Başa da bu kapsamda İmamoğlu’na düzenlenen operasyonda tavrını açıkça belli eden ve karşı çıkan önemli bir bürokrat olarak hedefteki isimlerden biriydi.

Şafak Başa kimdir?

Dr. Şafak Başa, 1969 yılında Lüleburgaz’da dünyaya geldi. 1990 yılında İstanbul Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Kamu Yönetimi Bölümünden mezun oldu. 1992 yılında ODTÜ Yabancı Diller Yüksek Okulu İngilizce hazırlık programını tamamladı. 1993-1994 yılları arasında İngiltere’de yabancı dil eğitimi ve kamu yönetimine yönelik kurslar aldı.

Yurda döndükten sonra Karabük-Yenice (1995-1998) ve Ordu-Mesudiye (1998-2002) İlçelerinde kaymakamlık görevlerinde bulundu. Yenice ve Mesudiye Belediyelerinin aldığı kararlarla her iki ilçenin “fahri hemşerisi” ilan edildi. Mesudiye Kaymakamlığı görevini yürütürken dönemin Başbakanı Bülent Ecevit tarafından örnek bir Köykent Projesinin hazırlanması ve uygulanmasıyla görevlendirildi.

2002 yılında İçişleri Bakanlığınca açılan sınavı birincilikle kazanarak Mülkiye Müfettişliği görevine atandı. 2003’te Mülkiye Başmüfettişliğine terfi etti. Müfettişlik görevini yürütürken TODAİE’nin araştırma projelerinde (yerel kamu hizmeti standartlarının araştırılması ile yerellik düzeyinin araştırılması projeleri) görev aldı. Mesleki çalışmalar kapsamında, Kamu Yönetimi Uzmanları Derneği yönetim kurulu üyesi (2007-2008) ile Devlet Denetim Elemanları Derneği denetim kurulu üyesi (2011-2013) görevlerinde bulundu.

2007 yılında “1980 Sonrası Dönemde Mülki İdarede Dönüşüm” başlıklı çalışmasıyla TODAİE Kamu Yönetimi Yüksek Lisans Programını birincilikle bitirdi. 2008 yılında Çin Halk Cumhuriyetinde insan kaynakları yönetimi alanında incelemelerde bulundu. 2010 yılında ABD Northern Illinois University, College of Business’de “Professional Communication and Public Management Leadership” adlı eğitim programına katıldı.

https://googleads.g.doubleclick.net/pagead/ads?client=ca-pub-9907291904195969&output=html&h=172&slotname=4382225185&adk=2637303989&adf=3097445260&pi=t.ma~as.4382225185&w=660&lmt=1764134963&rafmt=11&format=660×172&url=https%3A%2F%2Ftrakyapolitik.com%2Fsafak-basa-kimdir%2F&host=ca-host-pub-2644536267352236&wgl=1&uach=WyJXaW5kb3dzIiwiMTAuMC4wIiwieDg2IiwiIiwiMTQyLjAuNzQ0NC4xNzYiLG51bGwsMCxudWxsLCI2NCIsW1siQ2hyb21pdW0iLCIxNDIuMC43NDQ0LjE3NiJdLFsiR29vZ2xlIENocm9tZSIsIjE0Mi4wLjc0NDQuMTc2Il0sWyJOb3RfQSBCcmFuZCIsIjk5LjAuMC4wIl1dLDBd&abgtt=9&dt=1764134963027&bpp=1&bdt=122&idt=44&shv=r20251118&mjsv=m202511120101&ptt=9&saldr=aa&abxe=1&cookie_enabled=1&eoidce=1&prev_fmts=0x0%2C200x800%2C200x800&nras=1&correlator=6685639552897&frm=20&pv=1&u_tz=180&u_his=3&u_h=1080&u_w=1920&u_ah=1040&u_aw=1920&u_cd=24&u_sd=1&dmc=8&adx=274&ady=1080&biw=1528&bih=807&scr_x=0&scr_y=0&eid=31095752%2C31095809%2C31095813%2C95376564%2C95376711%2C95377335%2C95344789%2C95372615%2C95340252%2C95340254&oid=2&pvsid=1502228324362194&tmod=209724577&uas=0&nvt=1&ref=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F&fc=1920&brdim=2252%2C75%2C2252%2C75%2C1920%2C0%2C1559%2C902%2C1543%2C807&vis=1&rsz=%7C%7CoeEbr%7C&abl=CS&pfx=0&fu=128&bc=31&plas=251x546_r&bz=1.01&pgls=CAEQBBoHMS4xNjUuMA..&ifi=4&uci=a!4&btvi=1&fsb=1&dtd=49

2012 yılında “Kurumsallaşma Bağlamında Dâhiliye Nezaretinden Dâhiliye Vekâletine Geçiş (1920-1923)” başlıklı teziyle Hacettepe Üniversitesinde Doktora Programını tamamladı. Doktora tezi TODAİE tarafından kitap olarak basıldı. 2016 yılında “Atatürk Dönemi Dâhiliye Vekâleti ile Mülki ve Mahalli İdareler (1923-1938)” adlı ikinci kitabı Beykoz Üniversitesi yayınları arasında yerini aldı. “Su ve Atık Su Yönetimi Uygulamaları Tekirdağ Örneği” başlıklı kitabın da editörlüğünü yaptı.

13 Mart 2015 tarihinde Tekirdağ Su ve Kanalizasyon İdaresi (TESKİ) Genel Müdürlüğüne atanan Dr. Şafak Başa, Genel Müdür olarak görev yaptığı 4,5 yıllık süre zarfında, Tekirdağ ilinin altyapı sorunlarının çözümü için büyük gayret gösterdi. Bu dönemde 2.650 km içme suyu, atık su ve yağmur suyu yatırımı gerçekleştirildi; Tekirdağ sağlıklı içme suyuna kavuştu, atık su arıtma kapasitesi rekor düzeyde arttırıldı. Yapılan çalışmalar sonucu TESKİ her yönden kurumsal bir yapıya kavuştu.

2016-2021 yılları arasında İstanbul’da bulunan Beykoz Üniversitesinde kurucu Mütevelli Heyeti üyesi olarak görev yaptı. Halen bu Üniversitenin Danışma Kurulu üyeliğini sürdürmektedir. Yerel yönetim alanındaki akademik ve uygulamaya yönelik başarılı çalışmalarından dolayı 2019 yılında Hacettepe Üniversitesi Yerel Yönetimler Uygulama ve Araştırma Merkezi Danışma Kurulu üyeliğine seçilmiştir.

9 Ağustos 2019 tarihinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Ekrem İMAMOĞLU tarafından İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresine (İSKİ) Genel Müdür Yardımcısı olarak atanmıştır. 9 Ağustos 2019 – 12 Temmuz 2021 tarihleri arasında İSKİ İdari ve Mali İşlerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı görevini yapmıştır. 12.07.2021 tarihinde İSKİ Bilgi İşlem, Abone Hizmetleri ve Şebekelerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak atanmış olup aynı zamanda İSKİ Yönetim Kurulu Üyeliği görevini yürüttü.

8 Ağustos 2022 Tarihi itibariyle İSKİ Genel Müdürü olarak görevlendirildi.

Dr. Şafak BAŞA, Beylikdüzü Belediye Başkan Yardımcısı Av. Meltem BAŞA ile evli ve iki kız çocuğu babasıdır.

Dr. Şafak BAŞA’nın akademik çalışmaları için http://independent.academia.edu/ŞafakBaşa adresini ziyaret edebilirsiniz.