Kırklareli’nin Pehlivanköy ilçesi, yılın büyük kısmında sessiz ve dingin bir kasaba… Ama her Eylül, bu sessizliği yırtan bir coşkuya ev sahipliği yapar. Trakya’nın dört bir yanından, Balkanlardan, hatta İstanbul’dan gelen binlerce insan, 115 yıldır aynı yerde buluşur: Pavli Panayırı’nda.

Pavli, yalnızca bir panayır değil, tarih, kültür, ticaret ve eğlencenin iç içe geçtiği bir yaşam sahnesi. Çocukluğunu burada lunaparkın rengarenk ışıkları altında geçirmiş biri için bu panayır, nostaljinin adresi… İlk kez gelen için ise şaşırtıcı bir keşif.

Asırlık Bir Geleneğin İzinde

1910’da II. Abdülhamid’in fermanıyla resmiyet kazanan panayır, Trakya’nın sonbahar ritüeli haline geldi. İki dünya savaşı, mübadele, modernleşme dalgaları… Pavli hepsini gördü, hepsini aştı.

Eskiden yüzlerce büyükbaş ve küçükbaş hayvan kortejlerle alanı doldururdu. Çiftçiler, en güzel hayvanlarını sergiler; panayır, aynı zamanda bir hayvan fuarı gibi işlerdi. Bugün bu gelenek daha sembolik boyutta yaşasa da açılışta yapılan hayvan satışı ritüeli, Pavli’nin köklerini hatırlatıyor.

Ve tabii gurmeleri kendine hayran bırakan kuzu çevirme de panayırın sembolleşin damak tatlarından…

Trakya’nın Gayriresmî Bayramı

Bir Trakyalıya sorun: Pavli zamanı gelince iş, güç, okul ikinci plandadır. Bölgedeki pek çok köyde düğünler ertelenir, çocuklar okula gitmez, esnaflar dükkânlarını kapatır. Çünkü Pavli’ye gidilir.

Panayır günleri Pehlivanköy, 2 bin nüfuslu küçük bir ilçeden binlerce kişilik dev bir şehre dönüşür. Aileler, römorklarını günler öncesinden alana çekip kamp kurar. Çocuklar lunaparkta çarpışan arabaya binerken, büyükler pazarda alışveriş yapar. Akşam olduğunda Roman orkestralarının keman ve gırnatası, Pomak kadınların çevirdiği kuzuların kokusuna karışır. O an herkes bilir: Burası sadece bir panayır değil, Trakya’nın en büyük buluşma noktasıdır.

Çok Sesli, Çok Renkli Pavli

Pavli’nin ruhunu iki topluluk güçlü tutar: Pomaklar ve Romanlar. Pomakların yüz yıllık kuzu çevirme geleneği, Pavli’nin en meşhur lezzetidir. Yanında ev yapımı tarhana, peynir, bal, salça… Hepsi köylülerin el emeğiyle sofraya gelir.

Romanların kurduğu lunapark ise çocukların ve gençlerin gözdesidir. Gondolun göğe yükseldiği, zincirli salıncağın döndüğü her an Pavli’nin neşesi göğe taşar. Davul zurna eşliğinde başlayan oyun havaları sabaha kadar sürer.

Ekonominin Can Damlası

Panayır sadece kültürel bir şenlik değil, aynı zamanda bölge ekonomisinin de önemli bir durağı. Çiftçiler hayvanlarını satarken, esnaflar ürünlerini tezgâha dizer. Tarım aletlerinden giysilere, hediyelik eşyalardan doğal gıdalara kadar yüzlerce çeşit ürün Pavli’de alıcı bulur. Pehlivanköy’de otoparkından lokantasına, bakkalından fırınına kadar herkes panayır sayesinde yılın en hareketli günlerini yaşar.

Turizm açısından da Pavli büyük önem taşır. Trakya’nın kültürünü merak eden gezginler, fotoğraf tutkunları, gurmeler buraya özel turlar düzenler. Pavli günleri, bölge tanıtımının en güçlü vitrinidir.

115. Panayırın Programı

2025 yılında Pavli Panayırı 11-14 Eylül tarihleri arasında düzenleniyor. Açılış günü, 11 Eylül Perşembe programı şöyle:

• 14:30 – Saygı duruşu ve İstiklâl Marşı
• 14:45 – Açılış konuşmaları
• 15:00 – Gelen kutlama mesajlarının okunması
• 15:15 – Halk oyunları gösterisi
• 16:00 – Açılış kurdelesinin kesilmesi
• 16:15 – Panayır gezisi

Bundan sonra dört gün boyunca konserler, halk oyunları, yarışmalar, çocuk etkinlikleri ve yöresel ürün tanıtımları sürecek. Son gün olan Pazar gecesi ise panayırın en kalabalık, en coşkulu anı olacak.

Pavli’nin Anlamı

Pavli Panayırı, Trakya’nın kadim eğlence kültürünün yanı sıra “başka” olanı da anlama, idrak etme ve sevme sanatı olarak da nitelendirilebilir. Trakya’nın hafızası, ortak kültürü, birlikte yaşama geleneği. Her yıl Eylül ayında bu küçük kasabada yaşanan büyük buluşma, geçmişle geleceğin el sıkıştığı bir an olarak hafızalarda kalıyor. Üstelik bu hafıza Trakya kültürü ile yeni tanışan tüm toplumları da kendine hayran bırakıyor.

Trakya’nın kalbi Pavli’de atıyor, 115 yıldır… Ve her sonbahar bu kalp yeniden hızlanıyor.