Rahim ağzı kanseri ve tedavi yöntemleri

İrmet Hospital Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Sezer Arda“Rahim Ağzı Kanseri” hakkında bilgilendirmede bulundu.

RAHİM AĞZI KANSERİ NEDİR?

Rahim ağzı kanseri, özellikle Human Papilloma Virüsü (HPV) enfeksiyonlarına bağlı olarak gelişen bir kanser türüdür. Bu virüs, cinsel yolla bulaşabilen ve birçok insanın yaşamı boyunca karşılaştığı bir mikroorganizmadır. Ancak, HPV’nin kansere yol açması her zaman söz konusu değildir.

HPV VE KANSER İLİŞKİSİ
HPV’nin rahim ağzı kanserine neden olabilmesi için, virüsün vücutta uzun süre varlığını sürdürmesi ve bağışıklık sistemi tarafından temizlenememesi gerekmektedir. HPV, rahim ağzındaki hücrelerde genetik değişikliklere yol açabilir ve bu değişikliklerin kansere dönüşmesi için genellikle 10-15 yıl gibi bir süre geçmesi gereklidir. Bu süre zarfında, düzenli sağlık kontrolleri önemli bir rol oynar.

RİSK FAKTÖRLERİ VE KORUNMA YOLLARI
Rahim ağzı kanseri için risk oluşturan diğer faktörler arasında sigara kullanımı, bağışıklık sistemi zayıflığı, klamidyal enfeksiyonlar, uzun süreli oral kontraseptif kullanımı, üç veya daha fazla doğum öyküsü bulunmaktadır. Ancak, bu risk faktörlerine maruz kalmış bir kişi bile düzenli kontroller ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarıyla riski azaltabilir.

KORUNMANIN ANAHTARI: HPV AŞISI VE DÜZENLİ KONTROLLER
HPV aşısı, kansere neden olabilen HPV türlerine karşı etkili bir koruma sağlar. İkili, dörtlü ve dokuzlu olarak üç farklı çeşidi bulunan bu aşılar, genç bireylerin cinsel aktiflik öncesi alınması önerilir. Ancak, aşıya rağmen düzenli hekim kontrolü ve PAP smear testi yapmak, erken teşhisi sağlamak açısından hayati öneme sahiptir.
SAĞLIKLI YAŞAM ALIŞKANLIKLARI VE KANSERDEN KORUNMA
Sağlıklı yaşam alışkanlıkları, kanserden korunmanın temelini oluşturur. Yeterli ve düzenli uyku almak, yaşa ve kondisyona uygun egzersiz yapmak, taze sebze ve meyve ağırlıklı beslenmek, işlenmiş gıdalardan kaçınmak, sigara kullanmamak bu alışkanlıklar arasında yer alır.

Belirtiler ve Erken Teşhis
Rahim ağzı kanserinin belirtileri genellikle uzun süre fark edilmeyebilir. Ancak, cinsel ilişki sırasında acı veya ağrı, döngüsel olmayan vajinal kanamalar, olağandışı vajinal akıntı gibi belirtiler görüldüğünde derhal bir doktora başvurmak önemlidir. Erken teşhis, tedavi şansını artırabilir ve hastalığın ilerlemesini engelleyebilir.

Rahim ağzı kanserinin diğer belirtileri:

• Karın bölgesinde, vajende şişkinlik ve doluluk hissi
• Karında ağrı ve acı
• İdrar yaparken zorlanmak
• Vücudun alt bölgesinde ve bacaklarda şişlik
• Böbreklerde ağrı
• Planlanmamış kilo kayıpları
• İştahsızlık
• Kemiklerde ağrı 
• Yorgunluk, halsizlik

RAHİM AĞZI (SERVİKS) KANSERİ TANI YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Rahim ağzı (serviks) kanserinin tanısı için çeşitli yöntemler ve testler kullanılmaktadır. Bu testler, hastalığın erken evrelerinde teşhis edilmesine ve tedaviye başlanmasına olanak tanır. İşte rahim ağzı kanseri tanı yöntemleri:

PAP Smear Testi (Pap Smear):
PAP smear testi, rahim ağzındaki hücrelerin mikroskop altında incelenmesini içeren bir tarama testidir. Hekim, bir fırça veya spatula kullanarak rahim ağzından hücre örnekleri alır. Bu örnekler laboratuvarda incelenir ve anormal hücrelerin varlığı değerlendirilir.
HPV DNA Testi:
HPV DNA testi, rahim ağzında HPV virüsünün varlığını belirlemek için kullanılır. Özellikle 30 yaş ve üstündeki kadınlara önerilir. Bu test, HPV’nin yüksek riskli türlerini belirleyebilir ve rahim ağzındaki hücrelerdeki virüsün varlığını tespit edebilir.

Kolposkopi:
Kolposkopi, rahim ağzındaki anormal bölgeleri daha yakından incelemek için kullanılan bir yöntemdir.
Hekim, bir mikroskop benzeri cihaz olan kolposkop kullanarak rahim ağzını büyütülmüş bir şekilde gözlemler. Anormal görünen alanlardan biyopsi alabilir.

Biyopsi:
Kolposkopi veya diğer muayene sırasında, anormal görülen bölgelerden doku örnekleri alınabilir. Bu doku örnekleri daha sonra patolog tarafından incelenir ve kanser hücrelerinin varlığı değerlendirilir.

Görüntüleme Yöntemleri:
Rahim ağzı kanserinin evrelemesi ve yayılımını değerlendirmek için bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.

Endoskopik İncelemeler:
Hysteroscopy veya sistoscopy gibi endoskopik yöntemler, rahim içini veya idrar yolunu incelemek amacıyla kullanılabilir. Rahim ağzı kanseri tanı süreci genellikle belirtilerin ortaya çıkmasından önce başlar ve düzenli olarak yapılacak rutin kontrollerle erken teşhisi sağlanabilir. Bu nedenle, özellikle cinsel aktif olan kadınların düzenli olarak PAP smear ve HPV testi gibi tarama testlerine katılmaları önerilir.
RAHİM AĞZI (SERVİKS) KANSERİ TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Rahim ağzı (serviks) kanseri tedavisi, hastalığın evresine, tipine ve diğer faktörlere bağlı olarak çeşitli yöntemleri içerebilir. Tedavi planı genellikle bir veya daha fazla yöntemin kombinasyonunu içerir.

Cerrahi Tedavi:
Rahim ağzı kanserinin tedavisinde en sık kullanılan yöntemlerden biri cerrahidir.
Radikal Histerektomi: Bu operasyon, rahmin, rahim ağzının, yakındaki lenf düğümlerinin ve bazen vajinanın bir kısmının veya tamamının çıkarılmasını içerir. 
Radikal Trachelectomy: Rahim ağzı kanseri erken evrelerdeyse ve kadın çocuk sahibi olma isteğini sürdürmek istiyorsa, rahim ağzının sadece bir kısmının çıkarıldığı bu cerrahi düşünülebilir.
Radyoterapi:
Radyoterapi, yüksek enerjili ışınlar kullanarak kanser hücrelerini öldürmeyi amaçlar.
Dış Radyoterapi (EBRT): Harici ışın tedavisi, radyasyonun dışarıdan, genellikle bir lineer hızlandırıcı kullanılarak uygulandığı bir tedavi yöntemidir. İnternal Radyoterapi (Brakiterapi): Radyoaktif kaynaklar doğrudan tümör bölgesine yerleştirilir. Rahim ağzı kanserinde sıklıkla kullanılır.
Kemoterapi:
Kemoterapi, ilaçları kullanarak kanser hücrelerini öldürmeyi amaçlar. Rahim ağzı kanserinde, kemoterapi sıklıkla radyoterapi ile birlikte kullanılır (kemoradyoterapi). İlerlemiş evrelerde veya metastatik durumlarda kemoterapi tek başına veya diğer tedavilerle birlikte düşünülebilir.

Hedefe Yönelik Tedaviler:Bazı durumlarda, kanser hücrelerine özgü hedeflere yönelik tedaviler kullanılabilir. Monoklonal antikorlar ve küçük molekül inhibitörleri gibi ilaçlar bu kategoriye girebilir.

Immunoterapi:
Immunoterapi, vücudun bağışıklık sistemini kanserle savaşmaya yönlendirmeyi amaçlar. Rahim ağzı kanserinde immünoterapi, özellikle ileri evrelerde veya metastatik durumlarda bir seçenek olabilir. Tedavi planı, hastanın genel sağlık durumu, kanserin evresi ve tipi, hastanın yaş ve diğer özellikleri dikkate alınarak bireysel olarak belirlenir. Tedavi süreci genellikle multidisipliner bir yaklaşım gerektirir.