Herkes asgari ücretli olsun!

Bütün ücretler asgari ücret olsun. Ne dert kalır ne tasa. İşçi alacağını bilir, işveren de vereceğini. Enflasyon bile dizginlenir bu sayede…

Asgari ücret 8.506 liradan 11.402 liraya yükseltildi. Yüzde 34 zam yapıldı. Asgari ücretle geçinmeye çalışan milyonlarca kişinin birazcık nefes alması amaçlanıyor. Buraya kadarı işin nispeten iyi olan tarafı. Şimdi işin öbür taraflarına bakalım:

1 – Usta, emrindeki adama söz geçiremeyecek

Haziran ayında 8.506 lira alan asgari ücretliler, temmuz ayından itibaren 11.402 lira alacak. Diyelim ki asgari ücretlinin üstündeki amir ya da ustabaşı, asgari ücrete zam yapılmadan önce 10 bin lira alıyordu. Asgari ücret artınca bu kişilerin ücreti, emrinde çalıştırdıkları kişilerden daha düşük seviyede kalacak. İşverenin derdi burada başlayacak. Ustabaşının ücretini de en az yeni belirlenen asgari ücret seviyesine kadar yükseltmek, yani zam yapmak zorunda kalacak. Çünkü adı üstünde, asgari ücretten daha az ücret veremez. Bu durumda ücretler eşitlenecek. Amir-memur, usta-çırak, kıdemli-kıdemsiz arasındaki ücret dengesi bozulacak. Çalışma barışı kalmayacak. Emrinde çalıştırdığı kişi kadar ücret alan ustabaşı, emrindeki adama nasıl söz geçirecek?

2 – Çok bilinmeyenli bir denklem gibi

Peki, haziran ayında uygulanan eski asgari ücretin üzerinde, diyelim 10 bin lira alan bir işçi temmuz ayında kaç lira alacak? Burası belirsiz. En az asgari ücret kadar zam yapılsa bile ne dertler çıkacağını birinci maddede yazdım. Bu çalışanlara asgari ücret zammı kadar yani yüzde 34 zam yapılması ve bu kişilerin ücretlerinin de en az 13.400 lira olması gerekir ki çalışma barışı sağlansın. Peki işveren bu zammı yapar mı sizce? Bu konu tamamen işverenin insafına kalmış, çünkü işverenler asgari ücreti kanunen vermek zorunda ama asgari ücretin üstünde ücret alanlara zam yapmak zorunda değil. Bu konuda bir kanun yok. Yani işveren asgari ücretin altında kalan ücretleri zamlı asgari ücret seviyesine çekmek zorunda ama daha fazla zam isterse yapar, istemezse yapmaz. Keyfine kalmış artık.

3 – Bankaya yatan ücretin 2.000 lirasını muhasebeye geri getir

Kanuna göre, hiçbir işçiye asgari ücretin altında ücret ödenemez. Bunun devlet tarafından takibinin yapılabilmesi için, bütün ücretler çalışanların banka hesaplarına yatırılmak zorunda. Akıl vermiş gibi olmayayım ama işverenler bunu daha önce keşfettiği için tekrar etmekte ve uyarmakta bir sakınca görmüyorum. Temmuz ayında zamlı ücretlerin bankaya yattığı gün televizyondan ve sosyal medyadan şöyle şeyler duyacağız:

– Falanca fabrikada işveren işçilerin banka hesabına 11.400 lira yatırmış. Ertesi gün işçileri muhasebeden çağırmışlar, “2 bin lirasını geri vereceksin” demişler.

4 – Bakkal, manav ve marketler bayram ediyor

Asgari ücret zammı, çalışanlardan daha çok; bakkal, manav, market ve bilumum esnafı sevindirdi. Bakkal, manav, market ve pazarcıların çektiği çile de nedir yarabbim, tekrar etiket değiştirmek zorunda kalacak garipler! 

5 – Dert bende, derman da bende… Enflasyonu dizginlerim bir günde!

Bu derdin dermanı aslında çok kolay. Bugünkü haliyle çalışanların yüzde 42’si asgari ücret alıyor. Yani zaten, her iki çalışandan biri asgari ücretli. Asgari ücreti nasıl olsa devlet belirliyor. Bütün ücretler asgari ücret olsun, herkes kurtulsun. Böylece, işverenler de asgari ücret açıklandığı zaman diğer çalışanların ücretleriyle denge kurma derdinden kurtulur. İşçi alacağını bilir, işveren de vereceğini… Esnaf da asgari ücrete zam yapıldıkça, kendi sattığı mala zam yapar, böylece enflasyon da belli bir seviyede dizginlenmiş olur.