Vatandaşı elektrik çarptı!
Yeni yılda zamların düğmesi elektrikle açıldı. Millet daha yılbaşı mahmurluğunu üstünden atamamışken, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) elektrik zammını yapıştırdı.
Elektrik dediğin, yenilmez, içilmez, gözle görülmez, kulakla işitilmez ama insanın en temel ihtiyaçlarından biri. Evde torunları, “Kullanmadığın ışığı kapat” diye azarlamaktan usandık. Tasarruflu ampul kullanmaktan hepimiz kör olduk. Artık nereden tasarruf edeceğimizi bilemez hale geldik. Ampul tasarruflu, buzdolabı Allah’tan kış olduğu için en kısıkta, içerisi soğumasın diye evi havalandırmayı bırak, dışarı ekmek alamaya çıkarken bile kapıyı hızla çekiyoruz ardımızdan… İlkel insanlar gibi, gün ışıyınca uyanıp, ortalık kararınca da tumba yatak yapmadığımız kaldı…
Elektrik faturasına bakıyorum, anlamak için sözlük yetmez, tercüman lazım. Ama anladığım tek yer en altta yazan rakam, cebimden çıkacak miktar.
‘Biz zaten fazla yakmıyoruz’
“Biz zaten fazla kullanmıyoruz, zam bizi o kadar etkilemez” diyenler olabilir. Hiç ezbere konuşmayın. Ben hesap uzmanıyım. Ekmeğimi dört işlemden kazanıyorum, türev, integral de var ama herkesin kafası almaz, oralara girmiyorum.
Ben sizin için hesaplayayım diyecektim, Türkiye Elekrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) benden önce davranmış. Türkiye’de evlerde yılda ortalama 1528 kilowattsaat elektrik harcanıyormuş. Aylık hesaba vursan 127 kilowattsaat ediyor.
Hesap yöntemini de şöyle açıklamış TEİAŞ:
“Orta gelirli dört kişilik bir ailenin elektrik tüketimi incelenmiştir. Çalışmanın yapıldığı örnek aile, iki çocukludur ve gündüz vakti ebeveynler evde değildir. Hazırlanan raporda, günlük yaşamda sıkça kullanılan elektrikli aletler ve aydınlatmanın tüketimindeki payları hesaplanmıştır. Her bir cihazın tüketimdeki payı, çalıştıkları saatlerin uzunluğuna göre hesaplanmıştır. Çalışma yapılan örnek konutun aydınlatılmasında şeffaf akkor (tasarruflu olmayan) ampuller kullanılmıştır; ayrıca söz konusu konutta elektrik, ısınma ya da su ısıtma amacıyla kullanılmamaktadır.”
Resmi bir rakam
Bu titiz çalışma için gözümüzün nuru bu kurumu kutluyorum ve dikkatinizi şu cümleye çekiyorum:
“Çalışmanın yapıldığı örnek aile, iki çocukludur ve gündüz vakti ebeveynler evde değildir.”
Yani, salgın öncesi zamanlara ait bir araştırma. Herkesin evde olduğu salgın zamanlarına ait bir araştırma yok maalesef. Dolayısıyla ana-babanın evde, çocukların okula gitmediği zamanlarda daha fazla elektrik harcandığı, tüketimin arttığı ortada. Ama biz şimdilik 127 kilowattsaatlik tüketim üzerinden hesap yapalım. Resmi bir rakam çünkü.
Zamda göz boyama
Kimi fazla yakar, kimisi daha az, ortalaması bu, bunu bir kenara yazdık.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EDPK), milletin geç yattığı yılbaşı uykusundan daha uyanamadığı bir saatte elektrik zammını devreye aldı.
Evlerde kullanılan elektrikte 150 kilovatsaate kadar olan tüketim için fiyatı, kilowatsaat başına 1 lira 37 kuruşa yükseltti. 150 kilovatsaatin üstündeki tüketimler içinse kilowatsaat başına fiyatı 2 lira 6 kuruş olarak açıkladı.
150 kilowatsaatin üstünde sorun yok. Adam 3 salonlu 10 odalı villada oturuyorsa kilowattsaat başına 2 lira 6 kuruş ödesin.
Sorun, 150 kilowattsaatin altında olan tüketimde. Memleketin yüzde 90’ı zaten 2+1’de yaşıyor. Gece gündüz ışıkları açsa, buzdolabının kapısını açık bıraksa gene de 150 kilowattsaat elektrik harcayamaz. Yani devlet yine fakirden daha fazla, zenginden daha az almaya devam etmenin yeni bir formülünü keşfetti.
Siz ne sanmıştınız ki?